Kształtowanie złych postaw

WÅ›ród gÅ‚ównych motywów dania zwierzÄ™cia dziecku bardzo czÄ™sto pojawia siÄ™ magiczne sformuÅ‚owanie – nauka odpowiedzialnoÅ›ci. Ale czy podarowanie zwierzÄ™cia w istocie automatycznie nauczy nasze dziecko odpowiedzialnego zachowania? Jest to wÄ…tpliwe.

Jeżeli chcemy przede wszystkim nauczyć dziecko odpowiedzialnoÅ›ci, sÄ… na to lepsze sposoby niż wrÄ™czenie żywego podarku. Obecność zwierzÄ™cia w domu nie jest warunkiem koniecznym do wychowania odpowiedzialnej osoby. Zamiast ryzykować zdrowiem niewinnego zwierzÄ™cia, lepiej ustalić wspólnie z dzieckiem jakieÅ› obowiÄ…zki i wyciÄ…gać konsekwencje z ich dotrzymania lub niedotrzymania (nie oznacza to karania).

Trzeba też wspomnieć, że sam akt dania zwierzÄ™cia w prezencie jest traktowaniem go bardziej przedmiotowo – przecież to wÅ‚aÅ›nie rzeczy dajemy najczęściej w prezentach i w ten sposób zwierzÄ™, co prawda wyjÄ…tkowy prezent, ale jednak jest zrównany z dobrami materialnymi. Może to być dla dziecka sygnaÅ‚, że zwierzaka siÄ™ posiada i można nim dowolnie dysponować, a nie że jest on istotÄ…, która też ma wolÄ™ i pragnienia. ZupeÅ‚nie inny komunikat pojawia siÄ™ w sytuacji, gdy zwierzÄ™ jest wspólnie wybierane przez rodzinÄ™ i adoptowane (a można adoptować nie tylko psy i koty, ale też króliki, szczurki i wiele innych). To jakie wzorce zachowania funkcjonujÄ… w danej rodzinie, ma wpÅ‚yw na caÅ‚e życie dzieci. JeÅ›li ktoÅ› w domu nauczy siÄ™ okreÅ›lonego postÄ™powania ze zwierzÄ™tami, bÄ™dzie je prawdopodobnie powielaÅ‚.

Pamiętajmy, że to dorośli mają nauczyć swoje dziecko dobrego traktowania zwierząt i odpowiedzialności, a nie same zwierzęta.

Dr hab. Grażyna Katra, Katedra Psychologii Wychowawczej, Wydział Psychologii UW:
„Niektóre dzieci pragnÄ… mieć psa czy chomika, ale wymaga to przygotowania dziecka, uÅ›wiadomienia mu obowiÄ…zków zwiÄ…zanych z opiekÄ… nad ulubieÅ„cem (chociaż i tak wiÄ™kszość z tych obowiÄ…zków spocznie na rodzicach) i odpowiedzialnoÅ›ci za czujÄ…ce stworzenie. Jest to okazja do nauki szacunku dla zwierzÄ…t.

Dziecko ma poza tym prawo do uczestniczenia w wyborze zwierzÄ…tka, którym ma siÄ™ zajmować. Powinien to być zatem również wybór dziecka, poparty czasem przygotowaÅ„. Rodziców rolÄ… jest pomóc w podjÄ™ciu tej decyzji. Warto rozmawiać z dzieckiem o zwierzÄ™ciu, którego pragnie, dowiedzieć siÄ™, jakie zwierzak ma potrzeby, co lubi, a czego nie oraz jakiej troski wymaga. Czy trzeba czyÅ›cić jego klatkÄ™ codziennie, czy raz na jakiÅ› czas? Czy wychodzić z nim na spacery i kto z dorosÅ‚ych bÄ™dzie dziecku wtedy towarzyszyÅ‚? ZwierzÄ™ nie jest przedmiotem, ani zabawkÄ… i uczmy tego nasze dzieci.”

JeÅ›li chcemy, aby nasze pociechy wyrosÅ‚y na odpowiedzialnych dorosÅ‚ych, sami musimy postÄ™pować odpowiedzialnie i dawać im dobry przykÅ‚ad. SpeÅ‚nienie chwilowej zachcianki może być zÅ‚ym wyjÅ›ciem, zwÅ‚aszcza gdy tÄ… zachciankÄ… jest żywa istota. Zamiast dać dziecku na urodziny królika czy myszkÄ™, lepiej przygotować całą rodzinÄ™ do przybycia nowego domownika i zrobić z tego oddzielne Å›wiÄ™to. Może to trwać kilka tygodni lub miesiÄ™cy, ale jest unikalnym oraz głębokim przeżyciem, a ilość radoÅ›ci zostanie przez to kilkukrotnie pomnożona.